FreeDOS ile Ağa Bağlanmak - TCP/IP uygulamaları
Genel Bakış
"DOS ile Ağa Bağlanmanın Tarihçesi" bölümünde, DOS için TCP/IP
uygulamalarının geçen asrın seksenli ve doksanlı senelerinde ne kadar
popüler olduklarını okumuştuk. Bu devir, Microsoft Windows 95'i piyasaya
sürdüğünde sona erdi: bu sürüm, TCP/IP ve diğer ağa bağlanma işlevlerini
kolay ve kullanıcı dostu bir arayüzde sağlıyordu. Bunun müşterileriyle,
DOS için birçok ticari ağ uygulaması yok oldu. Ancak kamu malı, bedava
(freeware) ve shareware yazılımlar yaklaşan İnternet tarafından muhafaza
edildi. Bazıları bugün de geliştirilmeye devam etmektedir. Yeni
yazılımlar bile yazılmıştır.
DOS TCP/IP uygulamaları, ping, lpr, finger gibi klasik ağ araçlarını
veya SSH ve NFS istemcileri, FTP, Web sunucuları, e-posta ve Usenet
yazılımları veya İnternet tarayıcıları gibi programları içerir. "Network
Enhanced Operating System" yani Ağla Geliştirilmiş İşletim Sistemi
isimli tamamen eşten eşe bir ağa bağlanma çözümü bile mevcuttur (NeOS -
bkz.: http://ftp.carnet.hr/pub/pc/networking/NeOS/README (*01))
ki bu, Avrupa Birliği "EUREKA" projesinin bir parçası olarak 1995 ila
2000 senelerinde geliştirilmişti (bkz.: http://www.eureka.be/inaction/
AcShowProject.do;jsessionid=
7f00000122b839cfc1d1a5c44d359913f31b02769f2f?id=1317 (*02)). Artık
bu yazılım bir kartpostal karşılığında dağıtılmaktadır.
Bağlantılar
Michael Bernardi, DOS için yüzü aşkın TCP/IP uygulamasından oluşan
bir liste hazırlamıştır (bkz.: http://www.dendarii.co.uk/FAQs/
dos-apps.html (*03)). Başka listeleri de burada (bkz.: ftp://ftp.
technion.ac.il/pub/supported/pc/comm/drivers/pkt_drv/doc/software.doc
(*04)), şurada (bkz.: ftp://ftp.cac.psu.edu/pub/dos/info/tcpip.
packages (*05)) ve şurada (bkz.: http://www.fdisk.com/doslynx/
(*06)) bulabilirsiniz, bunlar daha fazla bilgi içerebilirler.
DOS ile ağa bağlanma uygulamaları hakında nispeten yeni ve devamlı
güncellenen bir kaynak, Britanyalı "DOS Solutions" yani "DOS Çözümleri"
sayfasıdır. (bkz.: http://www.dossolutions.pwp.blueyonder.co.uk/
network.htm (*07)). Diğer DOS kaynakları için bağlantılar 157.
FreeDOS teknik notunda toplanmıştır (see: http://www.freedos.org/
freedos/news/technote/157.html (*08)). Nostalji sitesi
oldskool.org'un (bkz.: ftp://ftp.oldskool.org/pub/tvdog/internet/
(*09)) oldukça yararlı bir site olduğunu düşünüyorum.
Birçok bilgi hâlâ comp.protocols.tcp-ip.ibmpc Usenet tartışma grubundan
(bkz.: http://groups.google.com/group/comp.protocols.tcp-ip.ibmpc
(*10)) elde edilebilir, bilhassa ilk parça (bkz.: http://www.
uni-giessen.de/faq/archiv/ibmpc-tcp-ip-faq.part1-3/msg00000.html (*11)),
ikinci parça (bkz.: http://www.uni-giessen.de/faq/archiv/
ibmpc-tcp-ip-faq.part1-3/msg00001.html (*12)) ve üçüncü parça olarak
(bkz.: http://www.uni-giessen.de/faq/archiv/ibmpc-tcp-ip-faq.part1-3/
msg00002.html (*13)) gönderilmiş SSS belgelerinde.
Uygulamalar
Bu belgede tüm TCP/IP uygulamalarını kapsamak mümkün değildir.
Ancak işte bazı hatırı sayılır örnekler:
Arachne
(Arachne ekran fotoğrafı)
"Arachne", DOS için grafik bir İnternet tarayıcısıdır. 1996 senesinde
Çekyalı programcı Michael Polak ve onun xChaos/Arachne Labs şirketi
tarafından oluşturulmuştur. (bkz.: http://www.arachne.cz/ (*14))
2002 senesinde Michael Polak, Arachne'yi özgür bir yazılım yapmaya karar
vermiştir. Yeni lisans GNU GPL olmuştur (bkz.: http://home.arachne.cz/
archive/v01.n1917 (*15)). Bu tarayıcı birçok resim biçimini destekler.
Tablolar ve çerçeveleri doğru bir şekilde gösterir, HTML 4 ile CSS 1.0
desteği bulunur ve 1.90J3 ile daha yeni sürümler UTF-8'i bile anlar.
Diğer Arachne hizmetleri FTP, NNTP, IRC sohbeti, RSS, POP3 ve SMTP'yi
içerir. Yazılımın tam tarihçesi için şuraya bakın: (bkz.: http://web.
archive.org/web/20070311000724/http://www.cisnet.com/glennmcc/ara-gpl/
history.txt (*16)).
Arachne hâlâ etkin bir şekilde geliştirilmektedir - programcıların bir
e-posta listesine katılması gerekir (bkz.: http://tech.groups.yahoo.com/
group/ArachneDevelopment/ (*17)). En yeni sürüm Glenn McCorkle'ın
sitesinde bulunabilir (bkz.: http://www.glennmcc.org/ (*18)). Daha
fazlasını Vikipedi makalesinde okuyabilirsiniz.
EZ-NOS2
(EZ-NOS2 ekran fotoğrafı)
"EZ-NOS2", Phil Karn'ın KA9Q yazılımının türevlerinden biridir.
Günümüzde DOS Solutions tarafından geliştirilmektedir (see: http://www.
dossolutions.pwp.blueyonder.co.uk/eznos.htm (*19)). Yazılım takımı,
bir Web sunucusu, FTP sunucusu, bootp sunucusuyla bir e-posta istemcisi
içerir. Tüm KA9Q türevleri gibi GNU GPL kapsamında lisanslanmıştır.
Kaynak kodu ew_src.zip olarak indirebilir (bkz.: http://www.
dossolutions.pwp.blueyonder.co.uk/progs/eznos/ez_src.zip (*20)).
SSH2DOS
(Ekran fotoğrafı, bir Debian sunucusuna kapatılmış bir SSH oturumunu
göstermektedir.)
"SSH2DOS", DOS için bir SSH, SFTP ve SCP istemcisidir. Bu hizmetler git
gide daha az güvenli olarak görülen klasik Telnet- ve FTP- hizmetlerinin
yerini almaktadırlar.
SSH2DOS, Macar geliştirici Nagy Daniel tarafından 2000 senesinde
oluşturulmuştur ve SourceForge.net sitesinden indirilebilir (bkz.:
http://sourceforge.net/projects/sshdos (*21)). GNU GPL kapsamında
yayınlanmıştır. PuTTY SSH istemcisinden ve WatTCP çekirdek
kütüphanesinden kod kullanmaktadır.
(*01) Tamam
(*02) http://ftp.carnet.hr/pub/pc/networking/NeOS/
(*03) Tamam
(*04) ?
(*05) ?
(*06) http://www.fdisk.com/doslynx/doslynx.htm
(*07) https://web.archive.org/web/20090513204533/http://
www.dossolutions.pwp.blueyonder.co.uk/network.htm
(*08) ?
(*09) Tamam
(*10) https://groups.google.com/forum/#!topic/comp.os.ms-windows.
networking.tcp-ip/Ekxg5Y5pP0g
(*11) http://www.menet.umn.edu/~bob/FAQ/tcpip-ibmpc.faq
(*12) https://web.archive.org/web/20100902023435/http://www.uni-
giessen.de/faq/archiv/ibmpc-tcp-ip-faq.part1-3/msg00001.html
(*13) https://web.archive.org/web/20100902023439/http://www.uni-
giessen.de/faq/archiv/ibmpc-tcp-ip-faq.part1-3/msg00002.html
(*14) http://www.glennmcc.org/
(*15) http://www.glennmcc.org/
(*16) Tamam
(*17) https://www.freelists.org/list/arachne
(*18) Tamam
(*19) https://web.archive.org/web/20081016111245/http://
www.dossolutions.pwp.blueyonder.co.uk/eznos.htm
(*20) https://web.archive.org/web/20070728204505/http://
www.dossolutions.pwp.blueyonder.co.uk/progs/eznos/ez_src.zip
(*21) Tamam
Telif hakkı © 2007 Ulrich Hansen, Mainz (Almanya), 2010 ve 2020
senelerinde W.Spiegl tarafından değiştirilmiştir.
2023 senesinde Berki Yenigün tarafından tercüme edilmiştir.
Daha fazla bilgi için buraya bakın.
Bu belgeyi kopyalama, dağıtma ve/veya değiştirme izni, GNU Özgür
Belgeleme Lisansı'nın 1.2 veya Free Software Foundation tarafından
yayınlanan daha yeni bir sürümü kapsamında verilmiştir.
Lisansın bir sureti, "GNU Free Documentation License 1.2"
başlıklı bölümde mevcuttur.